Аса Қамқор, Ерекше Мейірімді Аллаһтың атымен!

Алғы сөз

Тумаған, туылмаған, теңдесі болмаған, Мәңгілік бар Жалғыз Аллаһқа мақтау-мадақтар болсын!

Үмметі осы күнге дейін «Аллаһтан басқа ешбір тәңір жоқ, Мұхаммед – Аллаһтың елшісі»,-деп таухид сөздерін жалғастырып келе жатқан, адамзат қауымына таза таухидті жеткізіп, бүкіл әлемді Жалғыз Аллаһқа құлшылық етуге шақырған пайғамбарымыз Мұхаммедке (с.а.с.) сәлем мен салауаттар болсын!

«Ислам ақидасы бойынша 200 сұрақ» деген атаудың өзі-ақ бұл сұрақтарға жауаптар қайтарылатынын аңғартады. Шындығында, бұл кітап – таухид (Аллаһтан басқа ешбір тәңір жоқтығы) туралы, қиындығы жағынан бірте-бірте күрделене беретін сұрақ-жауаптар түрінде жазылған оқулық..

Әу бастан-ақ сұрақтар жұртшылықты қызықтырып, қызу пікірталас тудыратын, сөйтіп қажетті ғылыми деректерді есте сақтап қалуға көмектесетін, сондай-ақ ғылыми нұсқаулар мен жүйелі тәртіпті қамтитын, түрлі ғылым саласын үйренудің тамаша құралы болып келген және солай бола да бермек.

Аяттарында «Олар сенен сұрайды...» деген сөздер мен сол сөздерден кейін тиісті жауаптар жиі-жиі келтірілетін Қасиетті Құран осындай тағылым тәсілдерінің ең ұлы үлгісі болып табылады.

Жәбірейіл (а.с.) адам бейнесінде келіп, Пайғамбарымызбен (с.а.с.) кездескенде, бейне бір өзі білмейтіндей, Ислам, иман, ихсан және Қиямет күні туралы адамдарды үйрету үшін сұрақтар беру тәсілін пайдаланды.

Пайғамбарымыз (с.а.с.) үнемі сахабаларына «Қалай ойлайсыңдар, кім...?», немесе «Сендерге белгілі ме...?» деген сияқты сұрақтар беріп, алдымен олардың өздері жауап айтуына мүмкіндік жасап, содан кейін бұл сұрақтардың дұрыс жауабын өзі айтатын.

Пайғамбарымызға (с.а.с.) кісілер алыс жерлерден жиі келіп сұрақтар беруші еді. Ал Пайғамбарымыздың (с.а.с.) жауабы сұрақ иесін қанағаттандырып қана қоймай, сол жерде отырғандарды да үйретудің құралы болып табылатын. Осындай сұрақ-жауаптардың нәтижесінде Ислам мұрасының көрнекті бөлігі біздерге келіп жетті.

Аллаһ Тағала былай дейді:

«Егер білмесеңдер, зікір (білім) иелерінен сұраңдар». (Нахыл,43)

Сондықтан фиқһ негіздерінің бірі білмегендердің білгендерден сұрап білуін талап етеді. 

Мәселенің бұлай қойылуының себебі, сұрақ – ұшан-теңіз ғылым әлеміне жол ашатын кілт. Біздің қолымыздағы «Ислам ақидасы бойынша 200 сұрақ» деп аталатын кітаптың жазбагері де осы жолды таңдапты, оған Аллаһ рахмет етсін. Ол есімі елге кеңінен танылған, түрлі жоғары оқу орындарында ұстаздық етіп, білім іздеушілердің тәрбиешісі болған, сондай-ақ Ислам ақидасы, хадис, сүннет терминдері, фиқһ және де басқа да шариғат ғылымдарының білгірі еді. Кемел шағына енді ғана жеткен кезінде дүниеден өтсе де артында түрлі тақырыптарда жазылған көптеген кітаптар қалдырды. Ол бір мәселені түрлі тәсілмен қарастыратын. Мәселен, шәкірттеріне Ислам ақидасы негізін игеруді оңайлату үшін оларға арнап өлеңмен кітап та жазған.

Сондағы қамтылған мәселелерді қара сөз түрінде де жазып «Ислам ақидасы бойынша 200 сұрақ» атты кітабын сұрақ-жауап түрінде құрастырды.

Қымбатты оқырман!

Аллаһ Тағаланың мейірімділігі арқасында бұл кітапты қазақ тілінде шығаруды төмендегідей үмітпен қолға алып отырмыз:

- Шариғат ғылымын үйренуге қажетті қазақ тіліндегі оқулықтардың аздығының орнын толтыру;

- Әрбір зерттеуші мен әрбір шәкірттің Құран Кәрім және Пайғамбарымыздың (с.а.с.) Сүннетінен алынған шариғат дәлелдерін пайдалана алуына мүмкіндік жасау. Ал әрбір сұрақ туралы айтар болсақ, олар шариғат ғылымының негізін қалыптастырады және студенттерді ғұламалар өз тұжырымдарында пайдаланған тәсілдер арқылы дайындауды жеңілдетеді.

Сонымен қатар, оқырмандар назарын мына мәселелерге аударуды жөн көрдік:

- Көптеген жауаптар қысқа берілген. Әрқайсысы жеке зерттеуге лайық бола тұрса да, көпсөзділікке салынбас үшін, жазушы тиісті дәлелді келтірумен шектелген.

- Көптеген сұрақтар бір-бірімен байланысты.

Мәселен, Ислам ақидасы негіздері мен Исламның негізгі қағидаларына қатысты сұрақтар:

- Араб мәтіндерінің кейбір тұстары қазақша қабылдануы оңай болуы үшін қысқартылды.

- Мәтінде кездесетін хадистер Пайғамбарымыздың (с.а.с.) хадистерінің негізгі жинақтарындағы түпнұсқаға сәйкестендірілді.

- Жақшаға алынған сөздер Құран аяттары мен хадистерде кездеспейді. Олар айтылған сөздің мағынасы түсінікті болу үшін пайдаланылды.

Құрметті оқырман!

Бұл кітап сіздің Ислам ақидасының мөлдір бастауына жетуіңізге көмектескей, сіздің бұл сұрақтармен бастаған саяхатыңыз қызықты да игілікті болғай, сіздің Ислам ақидасы кілттеріне ие болу мақсатымен жасаған күш-қайратыңыз бен сабырлылығыңыз сізге сауап болып жазылғай, сондай-ақ әрбір сұрақтың жауабы сізді ақиқат нұрына бастағай!

Барлық мадақ бір Өзіне тән болған Аллаһ Тағала сіз бен біздің амалымызды қабыл еткей, бұл ілімді біздің пайдамызға асырғай және бізге білім мен бақыттың шырқау шыңын нәсіп еткей.

Және де Аллаһ Тағала, барлық мадақ Оған тән, бұл кітаптың жазбагеріне рахмет еткей, оның еңбегі үшін оған мол сауап жазғай әрі Қиямет күні оның таразысын осылармен ауыр еткей!

Тәржімашыдан

Жазбагердің алғы сөзі

 «Барлық мақтау көктер мен жерді жаратқан және қараңғылықтар мен жарықты жасаған Аллаһқа тән! Мұнан соң да күпірлік қып, қарсы болғандар Раббыларына (басқаларды) теңейді. Ол – сендерді балшықтан жаратып, сонан кейін өлім мезгілін белгілеген Аллаһ. Және белгілі (Қиямет) мерзімі де Оның құзырында. Сонда да күдіктенесіңдер ме? Ол – көктердегі әрі жердегі көрнеулерді де, көместерді де білетін Аллаһ». (Әнғам,1-3)

Серігі жоқ, Жалғыз Аллаһ Тағаладан басқа ешбір тәңір жоқ екеніне куәлік беремін және Ол – Жалғыз, Мәңгілік, Ол тумаған және туылмаған, және Оған ешкім тең болмағанына куәлік беремін. Өйткені, көктердегі және жердегі нәрселер Оған тән және барлығы Оған бағынады. Ол – көктер мен жерді Жаратушы және Ол бір шешімге келсе, тек қана «Бол!»,-дейді, сонда ол (бұйырған нәрсесі) болады және сенің Тәңірің нені қаласа, соны жасайды және таңдайды, ал оларда таңдау жоқ. Аллаһ олардың оған серік қосуынан Пәк, өйткені, Ол не істесе де онысы үшін сұралмайды, ал олар сұралады. Және мен біздің мырзамыз әрі пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.с.) – хақ дінмен және һидаят-басшылықпен жіберілген, бұл көпқұдайшылдарға ұнамаса да, діні басқа (кез-келген) діннен үстем болуы үшін аттандырған Аллаһ Тағаланың құлы әрі Оның елшісі екеніне куәлік беремін. Аллаһ Тағаланың Қиямет күніне дейін үзілмейтін сәлемі мен салауаты оған, оның әулетіне, оның ақиқат бойынша төрелік қылған, үкім жүргізген және сол ақиқат арқасында әділдіктен айнымаған сахабаларына және таза жүрекпен оларға ілесушілерге және Сүннеттен ауытқымай Сүннет бойынша жүрушілерге, Сүннетті ұстанғандарға, Сүннетке сәйкес дос және дұшпан болушыларға, Сүннетті қорғаушыларға, сондай-ақ сол жолмен жүрушілердің барлығына болсын!

  Оқырмандар назарына ұсынылып отырған қысқа әрі нұсқа, өте пайдалы бұл жинақта барлық пайғамбарлар уағыздаған және көктен түсірілген Кітаптарда айтылған дін және таухид (бірқұдайшылдық) қағидалары мен негіздері жайлы мағлұматтар қамтылды. Бұл кітап ақиқаттың бірден-бір жарқын да айқын жолына бастайды. Өйткені, мұнда дініміздің ерекшеліктері мен түрліше көзқарастары жайлы кеңірек түсінік беріледі. Сондай-ақ қандай нәрсе дінімізді жоятыны және оның тұтастығына қайшы келетіні туралы айтылады. Кітапта қарастырылатын әрбір сұраққа олардың мәні толық ашылуы үшін тиісті дәлелдер мен сілтемелер келтірілген.

   Бұған мен Сүннетті жақтаушылардың дәлелдері мен ой-тұжырымдарын пайдаландым және өз құштарлығымнан туындайтын ой-пікірлерді және жаңалық қосушылардың (бидғатшылардың) пайымдауларын (дәлел ретінде) келтірмедім, оларды тек Сүннет негіздеріне сүйеніп теріске шығару және сынау үшін еске алып отырдым. Олардың кемшілік-қателіктерін әшкерелеп теріске шығару және жоқ етіп жою мақсатында ұлы имамдар арнайы еңбектер жазған. Әр нәрсенің қарама-қарсысының жәрдемімен қандай да бір нәрсені білу мүмкіндігі болса да, күн шыққан соң, таң атқанына ешқандай дәлел іздеудің қажеті жоқ. Дәл сол сияқты, ақиқат анықталған соң, адасудан басқа жаңадан ешнәрсе пайда бола алмайды.

   Мен өз еңбегімді, білімге талапкерлердің назарын аудару үшін сұрақ түрінде құрастырдым және сұрақтарға мәселені түсіндіретін жауаптар қостым, сөйтіп кітапты «Құтылатын әрі жеңетін діни жамағаттың нанымы болған Сүннеттің Темірқазығы» деп атадым. Енді мен бұл кітап Аллаһ Тағаланың дидарына (ризалығына) шын ықыласыммен ұмтылуымның айғағы болуын, біздің білгеніміздің бізге пайдалы болуын және бізге пайда келтіретін нәрселерді бізге үйретуін, Аллаһ Тағаланың ерекше қамқорлығы мен мейірімділігінен үміт етіп Одан жалбарынып өтінемін. Ақиқатында, Ол барлығына Күш-Құдіреті Жетуші, Ол Өз құлдарына Мейірбан, олар туралы Ол барлығын біледі, Оған қайтарыламыз, тағдырларды Ол шешеді, Ол – біздің Қамқоршымыз және бұл Қорғаушы және Қамқоршы өте жақсы!!!

Хафиз ибн Ахмад әл-Хәкәми