| Главная » Статьи » Қазақ тілінде |
| В разделе материалов: 61 Показано материалов: 21-40 |
Страницы: « 1 2 3 4 » |
|
Таухид рубубия таухидтің үш түрінің біріне жатады. Бірақ та таухидтің
бұл түрін ғана мойындаған адам таухидті толық іске асырған болмайды.
Өйткені пайғамбарлардың жіберілген мақсаттары бұл емес. Олардың шақырған
нәрселері таухид улуһия еді. Сондықтан адам қанша Аллаһтың жалғыз өзі
ғана жаратушы, өлтіруші, тірілтуші деп иман келтірсе де, құлшылықты тек
осы істер оның қолында болған Аллаһқа ғана арнамаса, оның рубубияны
мойындауы — оны тозақтан аман алып қала алмайды.  |
|
«Олар мужжахидтер емес! Олар – жер бетінде бұзақылық таратушылар! Жер
бетінде зиянкестік таратушылар! Олар яхудилер мен христиандарға қызмет
етеді, өздері соны сезсе де, сезбесе де! (Еврейлер) Палестинаны
жан-жаққа бөліп-тартып және Әл-Ақсаны бұзып-қиратуға тырысып жатқан
кезде, олар қиратуға қай жерде ынталандырып жүр?! Еврейлердің арасында
ма? Жоқ! Олар: «Мұсылман жерлерінде жарылыстар жасаймыз», – деп жүр.
Сондай-ақ: «Біздің Иерусалимге деген жолымыз бірінші кезекте, – олардың
өздері кәпір деп атайтындарды, – жоюдың үстіне құрылады», – дейді, ал
олар – мұсылмандар. Ендеше, мұндай идеялардан сақ болыңдар!
Хауариждердің идеяларынан! |
|
Исламның екінші рүкіні намаз. Кімде-кім намазға сақ болса — дініне сақ болғаны. Кімде-кім намазға немқұрайлы болса, немесе оны тастаса— дінін тастағаны. Ақыретте амалдардың ішіндегі ең бірінші сұралатын амал—намаз, егер ол толық болса, басқа ғибадаттар да толық болады. Ал егер ол кем болса, басқасы да кем болады. Содықтан намазға өте сақ болуларыңыз керек. Аллаһ құранда:
{حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ} «Намаздарға және орта намазға сақ болыңдар әрі намазда Аллаһқа мойынсұнған күйде тұрыңдар»-деді.[1] |
|
«Үгіт-насихат етіңіз, өйткені ол үгіт-насихаттар мүміндерге пайда береді»[1],-деген сөзіне амал етіп, содай-ақ: وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ «(Ей, момындар) жақсылық және тақуалық жолын-да бір-бірлеріңе жәрдемдесіңдер, күнә және шектен шығу жолында жәрдемдеспеңдер!»[2]-деген сөзіне және وَالْعَصْرِ, إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ, إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ «Асрға серт, барлық адамзат зиян шегуде. Тек иман келтірген және игі амалдар істеген, бір-бірлеріне шындықты үгіттескен және осы шындық жолында сабыр етуді үгіттескендер ғана зиян шекпейді» |
|
Құрметті жамағат! Аллаһ Тағала істеген құлшылық ғибадаттарыңызды қабыл етіп, оларды пайғамбарымыздың сүннетіне сай келуін, және ықыласты түрде тек Аллаһ үшін болуын нәсіп етсін! Аллаһ Тағала баршамызды күналарымыздан тәубе етуімізді және тәубемізді қабыл етіп барлық күналардан ұзақ болуға жәрдем берсін! Аллаһ Тағала осы өмірімізді құлшылық етумен өткізуін және өлердегі ең ақырғы сөзіміз «Лә-иләһа-илла-ллаһ» болуын нәсіп етсін! Өйткені бұл пәни дүние бүгін бар, ертең жоқ. Аллаһ Тағала бізді осы өмірге тек қана оған құлшылық етуіміз үшін жаратты. Аллаһ Тағала зәриат суресінің 56-аятында бұл жайлы: «Жын мен адамзатты тек өзіме құлшылық етулері үшін жараттым»-деді. Кім оған мойынсынса, оған толық сауабы беріледі. Ал кім қарсы болса, оны қатты азапқа салады. Осы аяттардың мағынасынан адам баласы малдар мен жан-жануарлар сияқты бекерден бекерге жаратылмағандығын білуге болады. Олардың жаратылуынан болған мақсат — Аллаһқа құлшылық ету. |
|
Құрметті жамағат! Сіздер Раббыларыңызға мұқтажсыздар, сіздердің оған деген қажеттіліктеріңіз қас қағым сәтке де үзілмейді. Сондықтан оған құлшылық етіңіздер, оған шүкірлік-тәубе етіп оны зікір етуді тоқтатпаңыздар! Аллаһ Тағала сіздердің оған жақын болуларыңыз үшін және сіздерді сауапқа бөлендіру үшін сіздерге бес уақыт намазды парыз етті. Ол намаздар жүректерді күнәлардан тазартады және пендені өзінің талап ететін ең жоғарғы мақсаты— жәннатқа жеткізеді. Бұл намаздар — пенде мен оның жаратушасы әрі ризықтандырушы болған Раббысының арасындағы бір байланыс. Адам намазға тұрарда өзінің сыртқы және ішкі дүниесін тазартады. Өйткені ол дәрет алуымен өзінің беті-қолын және аяқтарын жуады және дәреттен кейін: "أشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله اللهم اجعلني من التوابين واجعلني من المتطهرين" «Аллаһтан басқа құлшылыққа лайықты ешкім жоқ және Мұхаммед оның құлы әрі елшісі деп куәлік етемін. Иә Аллаһ! Мені өте көп тәубе етушілерден және тазаланушылардан ете гөр!»- деп өзінің иманын жаңартумен және тәубе етумен ішкі дүниесін тазартады. |
|
Барлық мақтау Аллаһқа тән! Пайғамбарымыз Мұхаммедке, оның жанұясы мен барлық сахабаларына Аллаһтың сәлемі мен салауаты болсын! Шариғаттың білімнен болған мақсаты— оған амал ету болып табылады. Мұсылман адам білім алғаннан кейін ол білімге амал қылуы керек. Өйткені амал білімнің жемісі және кім де-кім білген біліміне амал қылса Аллаһ оның білімін сақтайды және оған ол оны білмеген басқа білімді үйретеді. Сондай-ақ білімге амал қылу иманның күшеюінің себебі. Аллаһ Тағала айтады:«Тура жолды талап еткендерге Аллаһ һидаятты арттырды және оларға тақуалық берді-дейді. Имам Шаукани бұл аяттың тәпсірінде: «Аллаһ оларға иманды және діндегі білімді арттырды» - деді. Сондықтан міндетті түрде адам білген біліміне амал етуі тиіс. Сондай-ақ жоғарыда айтқанымыздай: амалдан бұрын білім болу керек. Өйткені амалдың шарттарының бірі — білім. Бұл жерде екі түрлі мәселеге тоқтап кетуіміз керек. Олардың біріншісі: Аллаһ Тағала адамға не нәрселерді жүктегенін білуі керек. Екіншісі:Адамның үйренген білімі міндетті түрде пайғамбарымыз Мұхаммедтіңтарапынан алынған болуы керек. |
|
Құрметті
жамағат! Расында мұсылман үшін осы дүниедегі ең қымбат нәрсесі иман.
Өйткені иман — біздің бақытты болуымыздың себебі. Қияметте барлық
адамзат зиян шегуде болғанда тек қана иман келтірген, игі амал істеген,
ақиқатты және сабырлықты бір-біріне өсиет еткендер ғана зиян шекпейді.
|
|
Кез-келген
адам өзінің әке-шешесін, бала-шағасы мен туған туысқанын жақсы көреді.
Оларға көмек көрсетіп жақсылық қылғысы келеді. Бұл өте жақсы,
мұсылманшылыққа лайықты іс. Ислам мұсылмандарды әке-шешесі мен
туған-туысқандарға тірі кездерінде және олар қайтыс болғаннан кейін де
оларға жақсылық қылуды үйретеді. Тірі кездерін алатын болсақ, Аллаһ
құранда:"Раббың жалғыз оның өзіне құлшылық етулеріңді және ата-анаға
жақсылық істеулеріңе бұйырады. Егер олардың біреуі немесе екеуі де сенің
қол астыңда кәрілік жасына жетсе, оларға қарап: "Уф" деме және олардың
сөздерін қайтарма! Оларға әрдайым жақсы сөз айт! Олар үшін мейірімділік
пен кішіпейлік қанатын жай және де:"Раббым, олар мені сәбилік кезімде
тәрбиелеп өсіргеніндей сен де оларды рахым ете гөр!"- деп дұға
қыл!"-деді. |
|
Аллаһ
Тағала Құранда : «Жын мен адамзатты тек өзіме құлшылық етулері үшін
жараттым»-деді. Бұл аяттағы: «құлшылық етулері үшін»-деген сөзді
тәпсіршілер: «Аллаһты бірлеу үшін»-деп тәпсірлейді. Аллаһты бірлеу — арап тілінде «Таухид» деп аталады. Аллаһ Тағала өзінің пайғамбарларын осы таухидті адамдарға жеткізу үшін жіберген және адамзат пен жын да осы үшін жаратылған. Адам баласына ең біріші парыз болған нәрсе де таухид болып табылады және шариғаттың басқа үкімдері осыдан кейін келеді. Жоғарыдағы аятта айтылғандай Аллаһ Тағала жын мен адамзатты тек өзіне ғана құлшылық етулері үшін жаратты, бұның мағынасы: аса пәк Аллаһты құлшылықта бірлеу, оны жалғыз деп білу, тек Оған ғана құлшылық ету. |
|
Аллаһ
Тағала осы өмірді, осы дүниені ақыретке кесіп өтетін бір жол қылды.
Кімде кім өмірін Аллаһқа бой ұсынумен, Оған құлшылық етумен және
құлшылықтың барлық түрінде Аллаһты бірлеумен әрі оның жіберген
пайғамбарларына ергесумен өткізсе, амал қылу майданынан (осы өмірден)
зор сыйлықтар мен табыстарға ие болатын майданға (ақыретке) аттанып,
ондағы нығметтер мен қуаныштарға, ондағы құрмет пен бақытқа бөленеді. Ол
сондай сыйлық, оның нығметі ешқашан таусылмайды, онда адамдар өлмейді,
олардың кйімдері тозбайды, олардың жастық шақтары өтпейді, керісінше
олар әрдайым нығметте, әрдайым амандықта, әрдайым жастық шақта бақытты
өмір сүреді. Оларға Аллаһ тарапынан былай делінеді: «Әй,
жәннәт иелері! Сендер бұнда өмір сүресіңдер де, ешқашан өлмейсіңдер,
сендердің дендерің сау болады да ешқашан ауырмайсыңдар, сендер әрдайым
жас боласыңдар да ешқашан қартаймайсыңдар, сендер нығметке бөленесіңдер
де, ешқашан қорлық көрмейсіңдер» |
|
Сұраушы былай деді: «Құрметті шейх, джихадқа деген мұндай жеккөрушілік
пен адамдарды оған қатыспауға ынталандыру қайдан (келуде)? Ислам үмметі
джихадқа мұқтаж екендігі, ал дұшпандар оны қаламайтыны белгілі ғой. Біз
неліктен олармен (дұшпандармен) келісеміз? «Турхибун»/ «қорқытыңдар»
(8:60) деген сөздің мағынасы қандай? Аллаһ сізге игілікпен қайырсын! |
|
«Хауариж» сөзі «хариджа» сөзінің көпше түрі болып табылады және топ
(таифа) дегенді білдіреді. Қз: «Фатх әл-Бари» 12/296. Исламдағы ең
алғашқы діни жаңалық та дәл осы топқа тиесілі. Олардың шығуы Сүннетте
айтылған болатын, әрі бұл оқиға ислам үмметінің тұрмыс-тіршілігіндегі
жаңа кезеңнің – бүлік пен алауыздық (бөліну) кезеңінің басталуының
белгісі болды. Хауариждердің адасушылықтарын әшкерелейтін және
мұсылмандарды олардан сақтандыратын Пайғамбарымыздың (оған Аллаһтың
игілігі мен сәлемі болсын) хадистері және оның сахабаларының айтқан
сөздері көп. Қз.: «Фатх әл-Бари» 12/296. |
|
Ислам үмметі топтарға, партияларға бөлініп, мұсылмандар бір-біріне деген өшпенділікке жолықты. Ол туралы Пайғамбарымыз, Аллаһтың оған салауаты мен сәлемі болсын, былай деп айтып кеткен еді: «Шынында, араларыңнан ұзақ өмір сүретіндерің көптеген келіспеушіліктерді көретін болады, сондықтан менің сүннетімді және менен кейінгі ізгі (әділетті), тура жолдағы халифалардың сүннетін ұстаныңдар! Оған (Сүннетке) азу тістеріңмен жабысып, берік ұстаныңдар! Бидғаттан аулақ болыңдар! Әлбетте, кез-келген бидғат – адасушылық!» хадисті Әбу Дәуд, әт-Тирмизи, Ибн Мәджәһ риуаят еткен. Имам Әхмәд ибн Ханбәл, Аллаһ оны рахым етсін, былай деген: «Әрбір заманда, өздері қиыншылықтар көрсе де, адасқандарды тура жолға бағыттайтын білім иелерін пайғамбарлардың мұрагері еткен Аллаһқа мадақтар болсын! Олар Аллаһтың кітабы арқылы өлі жүректерді тірілтіп, Аллаһтың нұры арқылы соқырларды тура жолға бастайды. Олар Іблістен жеңілген қаншаларды тірілтті, адасып кеткендердің қаншасын тура жолға салды. Олардың адамдар арасындағы қалдырған ізі нендей керемет, ал оларға қарсы сөйлеп, тіл тигізгендердің адамдар арасындағы қалдырған ізі нендей жаман! Олар Аллаһтың кітабын шектен шығатындардың өзгертпелерінен, адасқандардың орынсыз пікірлерінен және бидғат туын жоғары көтеріп, бүліктерді шырмауынан босатқан надандардың түсіндірмелерінен тазартады». |
|
Шындығында барлық мақтау Аллаһқа тән, Оны мадақтаймыз әрі Одан жәрдем тілейміз! Аллаһтан кешірім сұраймыз және амалдарымыз бен нәпсіміздің жамандығы-нан пана сұраймыз. Аллаһ кімді тура жоға салса, оны ешкім адастыра алмайды, ал кімді адастырса, оны ешкім тура жолға сала алмайды! Аллаһтан басқа құлшылыққа лайықты ешкім жоқ, Ол жалғыз, Оның ешқандай серігі жоқ деп және Мұхаммед r Оның құлы әрі елшісі деп куәлік беремін! Пайғамбарымызға, оның от басына және сахабаларына әрі оларға жақсылықта ергендерге Аллаһтың сәлемі мен салауаты болсын! Құрметті мұсылман ағйын! Міне, айлардың ішіндегі ең ұлы, мүбарак болған Ораза айы да жетіп келді. Сондықтан бүгінгі уағызымыз ораза жайлы болмақ. |
|
Рамазан айында ораза тұту әр мұсылман ер мен
әйелге парыз. Сондай-ақ ол исламның бір рүкіні және оның ұлы негізі. Аллаһ
Құранда: «Әй мұміндер, сендерге ораза бұрынғыларға парыз етілгендей
парыз қылынды. Әрине сақсынарсыңдар»[1]
- деді. Егер қыз бала балағат жасына жетсе, оған ораза тұту уәжіп болады. Оның
балағатқа толғанын балағат белгілерінің бірінің пайда болуымен білуге болады.
Ол белгілердің бірі – қыздың етеккір көруі. Ол етеккірді тоғыз жасында көруі
мүмкін. Көп қыздар етеккір келуімен оған ораза парыз болғанын білмейді де, өзін кішкентаймын деп ойлап ораза тұтпайды. Және ата-анасы да оған ораза тұтуды бұйырмайды. Бұл ислам рүкіндерінің бірін тастағандығы үшін өте үлкен кемшілікке жатады. |
|
Бұл үммет бірін-бірі жақсылыққа бұйырып, жаманшылықтан қайтарумен фитнадан құтылады. Пайғамбарымыз r хадисінде айтқанындай: "Аллаһ
Тағаланың қойған шегінде тоқтайтын адамдар — жақсылыққа бұйырып,
жаманшылықтан қайтарушы-лар. Ал оның шегінде тоқтамайтындар — Аллаһ
қайтарған істерді істеушілер. Бұлар кеменің үстінде тұрып құра (жебе)
тастаған қауым сияқты. Сонда олардың кейбіреулеріне кеменің үстінде, ал
кейбіреулеріне төменінде болуына нәсіп етті. Төмендегілер жоғарыдан су
алатын еді. Кейін олар: "Жоғарыдағыларға азар беріп қайтеміз, өйткенше
төменнен тесіп, суды ала бермеймізбе?"-деді. Егер олар төменнен тескенде, кеме барлығымен бірге батып кететін еді. Егер
жоғарыдағылар төмендегілер-ді кемені тесуден қайтарса, барлығы аман
қалады. Ал егер қайтармаса, барлығы бірге суға батып өлер еді." Әлбетте бұл — мұсылмандар үшін анық мысал әрі ғибрат. |
|
Умар ибн ‘Абдуль-‘Aзиз былай деген: "Аллаһқа білімсіз ғибадат етуші,
пайдаға қарағанда көбірек зиян келтіреді”. Әхмәд "әз-Зухд” 365, иснәды
сахих.
Шейх Ибн әл-Қайим өзінің танымал өлең жолдарында мынандай ұлы сөздерді айтқан: "Надандық – өлтіретін ауыру, оның шипасы екі нәрседе – Құран мен Сүннетте, және дәрігері – дана ғалым болып табылады!” "Шәрху усули сәләсә” 18. Бұл үмметтің имамдары: "Егер білімсіз (адам) сөйлеуін тоқтатқанда, келіспеушіліктер жойылар еді!” – деп ақиқатты айтқан. "әл-Ләтаиф” 41. Шейхуль-Ислам Ибн Таймия былай дейтін: "Күпірлікте айыптаудағы асығыстық надандықтың билеуінде болғандарға тән!” "Буғйя әл-муртәд” 1/345. |
|
Ақиқатында, шайтаның мұсылмандарды уәс-уәстайтын және адастыратын екі
жолы бар. Олардың біреуіне ол күнәларға бейім, селқостыққа және дінге
деген немқұрайлыққа берілетіндерді итермелейді. Мұндай мұсылманға ол
күнәларды және нәпсісінің дегенімен жүруді әдемі етіп көрсетіп, оны
Аллаһқа және Оның Елшісіне (Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын)
мойынсынудан алыстатады. Пайғамбар (Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын) былай деп айтатын: «Жәннәт (нәпсі) ұнатпайтын нәрселермен, ал Тозақ әуес-қалаулармен қоршалған». әл-Бухари 6487, Муслим 2822. Ал басқа жолға шайтан ғибадатта және Аллаһқа бағынуда ыждағаттылық танытатындарды итермелейді. Мұндай адам үшін ол шектен шығушылықты әдемі етіп көрсетіп, дінді бұзу үшін, онда орынсыз нысапсыздық жасауға итермелейді. Пәк Аллаһ Тағала былай деді: «Йә, Кітап Иелері! Діндеріңде нысапсыздық көрсетпеңдер және Аллаһ туралы тек шындықты айтыңдар!» (ән-Нисә 4: 171). Аллаһ Тағала сондай-ақ, былай деді: «Әй, Кітап иелері! Ақиқатқа қарсы діндеріңде орынсыз шектен шықпаңдар, және бұрынрақ тура жолдан тайып, адасушылыққа түскен және өзге көпшілікті адастырған адамдардың әуесін құптай бермеңдер!» – де». (әл-Мәидә 5: 77). |
|
Қандайда бір іс-әрекеттің зиянды, немесе пайдалы екендігін анықтау
оның мәнін нақты тұспалдаусыз мүмкін емес. Сонымен бірге осы салада
білім мен тәжірибеге ие болған адамдарға жүгіну де қажет. Әскери
мамандардың пікірі бойынша «шәһидтік» актілер қарсыласты түреуішпен
шаншуға ұқсайды, өйткені олар кездейсоқ жасалады, үлкен көлемге және
тұрақты сипатқа ие болмайды және тіпті дұшпанға үлкен шығын да
келтірмейді. Олар қарсыластың салмақты жеңілістеріне алып келмейді
және оны шегінуге мәжбүрлемейді. Олар қарсылас үстінен жеңісті де
қамтамасыз етпейді, тек оның ашу-ызасын одан сайын күшейтіп, оны
жоспарлары мен тактикасын өзгертуге мәжбүрлейді және бұл оның тарапынан
жылдам және күтілмеген жауапқа әкеп соқтырады. Сөйтіп, бұл операциялар
соғыста қойылатын мақсаттарға қол жеткізуді де қамтамасыз етпейді және
көптеген жағдайда кесірлі зардаптарға соқтырып, жағдайды одан сайын
қиындата түседі. |
