| Главная » Статьи » Қазақ тілінде » Фатуалар |
| В категории материалов: 28 Показано материалов: 1-20 |
Страницы: 1 2 » |
Сортировать по: Уақыты · Атауы · Рейтинг бойынша · Пікірлер бойынша · Қаралуы бойынша
|
Ханафи мазхабының
атақты шейхы Абуль-Хасан әс-Синди былай
деп айтатын: "Біздің имамдарымыздың
және басқа да ғалымдардың көпшілігі
ташаххудта саусақты көтеру туралы
хадиске сүйенетін, ал мұны сөгетін
біздің кейбір жақтастарымызға қатысты
айтар болсақ, олардың сөгістерінде
негіз жоқ”. Қз.: "Хашия ‘аля ән-Насаи”
2/236.
 |
|
Имам Ибн әл-Әсир былай деді: "әл-Махрам – бұл жақын туысқандардың қатарындағы әйелге үйленуге құқығы жоқ адам. Мысалы: әкесі, баласы, бауыры, көкесі және с.с.” (Қараңыз: "ән-Ниһая” 1/337).
Имам Ибн Дақиқ әл-`Ид былай деді: "әл-Махрам – бұл, әйел онымен жолға шығып, оңаша қалу рұқсат етілетін кісі. Ол, әйелге үйленуі тыйым салынған әрбір адам” (Қараңыз: "Ихкәмул-ахкәм” 304). |
|
Салих
әл-Фаузан, Аллаһ оған есендік берсін, былай деді: «(Қазіргі заман
ханафилері)
өздерін ханафилерге телиді, әрі сонымен бірге ақидада Абу Ханифадан
өзгешеленеді, олар фиқһта ғана оның жолына ілеседі де, ақида
мәселелерінде оған
қайшы келеді, олар ақиданы қаләм[1] мен қисынның жақтаушыларынан алады.
Шафиилермен де осы нәрселер орын алды.
|
|
Осы кішкентай ғана кітапша "Тариқат әл-Нақшбандия"
сектасының ілімін Құран мен Сүннет аясында зерттеп, талдауға арналған.
Сонымен қатар, осы кітапша аталмыш сектаның зұлымдығына тыйым салып,
мұсылман үмметін алдын-ала сақтандыру мақсатында жазылды. Мұсылман
әлемінде үнемі ислами ақиданы бұрмалайтын, мұсылмандарды тура жолдан
адастыратын түрлі қозғалыстар мен ағымдар пайда болып отырды.
|
|
Ханафи мазхабының кейбір кейінгі өкілдері матурудилерді әһлю-Сунна
уәл-жамаъа деп атап, оларды Сүннетті жақтаушылардың қатарына жатқызады.
Олар осылай деп ашъарилер туралы да айтады, өйткені олар сенім
мәселелерінде бір-бірімен «бауырлас».
|
|
«Музыка мен ән шариғатта рұқсат етілген (халал)» деген пікірдің жақтаушылары түрлі мазхабтардың кейінгі ілесушілеріне сілтей отырып, төрт имамның барлығы музыка мен әнді халал деп санағандығын сенімді түрде айтады. Ақиқатында, бұл – осы имамдарға жабылған жала. Шейхуль-Ислам Ибн Таймия осындай сөздерді төрт имамдардың сөздері деп есептейтіндер туралы былай деп айтатын: «Бұл – төрт имамға жапсырылған өтірік, өйткені олар музыкалық аспаптардың харам екендігіне бірауыздан келіскен!» Қараңыз: «Минхаджу-Ссунна» 3/439. |
|
Жыл сайын жылы маусымның кірісімен-ақ
адамзат үшін қатерлі болған осы адасушылықты пайда көзіне айналдырып
алғандардың іс-әрекеті белсендей түседі. Олар Аллаһтың дінінен бейхабар
адамдарды өздері «қасиетті орындар» деп атап қойған жерлерге зиярат
жасауға тартып, осыны «кіші қажылық», Түркістанды «екінші Мекке», ал
діни сауаты жоқ адамдар оны береке тілеп, айналып тауап жасайтын Қожа
Ахмет Яссауидің кесенесін «Аллаһқа жақындататын орын» деп айтады.
|
|
Үлкен өкінішке орай, кейбір мұсылмандардың өз түсінуіне немесе өздерінің тұжырымы бойынша өте күшті дәйек болып табылатын нәрселерге сүйеніп салмақты мәселелерді талқылап жатқанын жиі кездестіруге болады. Мұндай мәселелердің қатарында осы күндерде кең таралған Ибн ‘Аббастың «Ал кім Аллаһтың түсіргенімен үкім етпесе, міне, солар – кәпірлер» (әл-Маида 5: 44) деген аятқа қатысты: «Бұл күпірліктен кіші күпірлік (Куфр дуна куфр)», – деп айтқан хабарының сенімділігін теріске шығару да бар.
|
|
«Біз байқайтынымыздай, қазіргі заман мұсылман мәдениеті хауариж және муътазилә сияқты адасқан секталардың ықпалынан еркін емес. Олардың кейбірі тұтас қауымдарды және жеке адамдарды күпірлікте айыптап, мұсылмандардан болған күнәхарлар мен бұзақыларға зорлық қолдануға жол береді. Сіз бұл жөнінде не айта аласыз?»
|
|
Хижра жыл санауы бойынша 1409 жылы, мухаррам айының 12-нен 18-не дейін (1988 жылдың 24-тамызынан 30-тамызына дейін) әт-Таиф қаласында өткен Ең ірі ислам ғалымдарының Комитеті Кеңесінің 32-сессия мәжілісі террористік актілердің орын алғандығы жөніндегі анықталған фактілері бойынша өткізілді. Бұл терактілердің салдарынан көп мұсылман және мұсылман емес мемлекеттерінде көптеген жазықсыз адамдар құрбан болды және қоғамдық мүлік пен қоғамдық мекемелердің жойылуы орын алды. Бұл келеңсіз уақиғаларға имандары пәс немесе тіпті иманнан жұрдай, нәпсілерін дерт және жеккөрушілік жаулап алған адамдар жауапты.
|
|
«Олар мужжахидтер емес! Олар – жер бетінде бұзақылық таратушылар! Жер
бетінде зиянкестік таратушылар! Олар яхудилер мен христиандарға қызмет
етеді, өздері соны сезсе де, сезбесе де! (Еврейлер) Палестинаны
жан-жаққа бөліп-тартып және Әл-Ақсаны бұзып-қиратуға тырысып жатқан
кезде, олар қиратуға қай жерде ынталандырып жүр?! Еврейлердің арасында
ма? Жоқ! Олар: «Мұсылман жерлерінде жарылыстар жасаймыз», – деп жүр.
Сондай-ақ: «Біздің Иерусалимге деген жолымыз бірінші кезекте, – олардың
өздері кәпір деп атайтындарды, – жоюдың үстіне құрылады», – дейді, ал
олар – мұсылмандар. Ендеше, мұндай идеялардан сақ болыңдар!
Хауариждердің идеяларынан! |
|
Сұраушы былай деді: «Құрметті шейх, джихадқа деген мұндай жеккөрушілік
пен адамдарды оған қатыспауға ынталандыру қайдан (келуде)? Ислам үмметі
джихадқа мұқтаж екендігі, ал дұшпандар оны қаламайтыны белгілі ғой. Біз
неліктен олармен (дұшпандармен) келісеміз? «Турхибун»/ «қорқытыңдар»
(8:60) деген сөздің мағынасы қандай? Аллаһ сізге игілікпен қайырсын! |
|
Ислам үмметі топтарға, партияларға бөлініп, мұсылмандар бір-біріне деген өшпенділікке жолықты. Ол туралы Пайғамбарымыз, Аллаһтың оған салауаты мен сәлемі болсын, былай деп айтып кеткен еді: «Шынында, араларыңнан ұзақ өмір сүретіндерің көптеген келіспеушіліктерді көретін болады, сондықтан менің сүннетімді және менен кейінгі ізгі (әділетті), тура жолдағы халифалардың сүннетін ұстаныңдар! Оған (Сүннетке) азу тістеріңмен жабысып, берік ұстаныңдар! Бидғаттан аулақ болыңдар! Әлбетте, кез-келген бидғат – адасушылық!» хадисті Әбу Дәуд, әт-Тирмизи, Ибн Мәджәһ риуаят еткен. Имам Әхмәд ибн Ханбәл, Аллаһ оны рахым етсін, былай деген: «Әрбір заманда, өздері қиыншылықтар көрсе де, адасқандарды тура жолға бағыттайтын білім иелерін пайғамбарлардың мұрагері еткен Аллаһқа мадақтар болсын! Олар Аллаһтың кітабы арқылы өлі жүректерді тірілтіп, Аллаһтың нұры арқылы соқырларды тура жолға бастайды. Олар Іблістен жеңілген қаншаларды тірілтті, адасып кеткендердің қаншасын тура жолға салды. Олардың адамдар арасындағы қалдырған ізі нендей керемет, ал оларға қарсы сөйлеп, тіл тигізгендердің адамдар арасындағы қалдырған ізі нендей жаман! Олар Аллаһтың кітабын шектен шығатындардың өзгертпелерінен, адасқандардың орынсыз пікірлерінен және бидғат туын жоғары көтеріп, бүліктерді шырмауынан босатқан надандардың түсіндірмелерінен тазартады». |
|
Рамазан айында ораза тұту әр мұсылман ер мен
әйелге парыз. Сондай-ақ ол исламның бір рүкіні және оның ұлы негізі. Аллаһ
Құранда: «Әй мұміндер, сендерге ораза бұрынғыларға парыз етілгендей
парыз қылынды. Әрине сақсынарсыңдар»[1]
- деді. Егер қыз бала балағат жасына жетсе, оған ораза тұту уәжіп болады. Оның
балағатқа толғанын балағат белгілерінің бірінің пайда болуымен білуге болады.
Ол белгілердің бірі – қыздың етеккір көруі. Ол етеккірді тоғыз жасында көруі
мүмкін. Көп қыздар етеккір келуімен оған ораза парыз болғанын білмейді де, өзін кішкентаймын деп ойлап ораза тұтпайды. Және ата-анасы да оған ораза тұтуды бұйырмайды. Бұл ислам рүкіндерінің бірін тастағандығы үшін өте үлкен кемшілікке жатады. |
|
Умар ибн ‘Абдуль-‘Aзиз былай деген: "Аллаһқа білімсіз ғибадат етуші,
пайдаға қарағанда көбірек зиян келтіреді”. Әхмәд "әз-Зухд” 365, иснәды
сахих.
Шейх Ибн әл-Қайим өзінің танымал өлең жолдарында мынандай ұлы сөздерді айтқан: "Надандық – өлтіретін ауыру, оның шипасы екі нәрседе – Құран мен Сүннетте, және дәрігері – дана ғалым болып табылады!” "Шәрху усули сәләсә” 18. Бұл үмметтің имамдары: "Егер білімсіз (адам) сөйлеуін тоқтатқанда, келіспеушіліктер жойылар еді!” – деп ақиқатты айтқан. "әл-Ләтаиф” 41. Шейхуль-Ислам Ибн Таймия былай дейтін: "Күпірлікте айыптаудағы асығыстық надандықтың билеуінде болғандарға тән!” "Буғйя әл-муртәд” 1/345. |
|
Ақиқатында, шайтаның мұсылмандарды уәс-уәстайтын және адастыратын екі
жолы бар. Олардың біреуіне ол күнәларға бейім, селқостыққа және дінге
деген немқұрайлыққа берілетіндерді итермелейді. Мұндай мұсылманға ол
күнәларды және нәпсісінің дегенімен жүруді әдемі етіп көрсетіп, оны
Аллаһқа және Оның Елшісіне (Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын)
мойынсынудан алыстатады. Пайғамбар (Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын) былай деп айтатын: «Жәннәт (нәпсі) ұнатпайтын нәрселермен, ал Тозақ әуес-қалаулармен қоршалған». әл-Бухари 6487, Муслим 2822. Ал басқа жолға шайтан ғибадатта және Аллаһқа бағынуда ыждағаттылық танытатындарды итермелейді. Мұндай адам үшін ол шектен шығушылықты әдемі етіп көрсетіп, дінді бұзу үшін, онда орынсыз нысапсыздық жасауға итермелейді. Пәк Аллаһ Тағала былай деді: «Йә, Кітап Иелері! Діндеріңде нысапсыздық көрсетпеңдер және Аллаһ туралы тек шындықты айтыңдар!» (ән-Нисә 4: 171). Аллаһ Тағала сондай-ақ, былай деді: «Әй, Кітап иелері! Ақиқатқа қарсы діндеріңде орынсыз шектен шықпаңдар, және бұрынрақ тура жолдан тайып, адасушылыққа түскен және өзге көпшілікті адастырған адамдардың әуесін құптай бермеңдер!» – де». (әл-Мәидә 5: 77). |
|
Қандайда бір іс-әрекеттің зиянды, немесе пайдалы екендігін анықтау
оның мәнін нақты тұспалдаусыз мүмкін емес. Сонымен бірге осы салада
білім мен тәжірибеге ие болған адамдарға жүгіну де қажет. Әскери
мамандардың пікірі бойынша «шәһидтік» актілер қарсыласты түреуішпен
шаншуға ұқсайды, өйткені олар кездейсоқ жасалады, үлкен көлемге және
тұрақты сипатқа ие болмайды және тіпті дұшпанға үлкен шығын да
келтірмейді. Олар қарсыластың салмақты жеңілістеріне алып келмейді
және оны шегінуге мәжбүрлемейді. Олар қарсылас үстінен жеңісті де
қамтамасыз етпейді, тек оның ашу-ызасын одан сайын күшейтіп, оны
жоспарлары мен тактикасын өзгертуге мәжбүрлейді және бұл оның тарапынан
жылдам және күтілмеген жауапқа әкеп соқтырады. Сөйтіп, бұл операциялар
соғыста қойылатын мақсаттарға қол жеткізуді де қамтамасыз етпейді және
көптеген жағдайда кесірлі зардаптарға соқтырып, жағдайды одан сайын
қиындата түседі. |
|
«Шәһидтік» деп аталатын актілердің жақтаушылары өзінің пайдасына дәлел ретінде қабылдайтын көптеген егжей-тегжейліктер болғандығы себепті, мен төменде төрт мазхабтардың (1) пікірлерін келтіруді және ержүрек адамға дұшпан әскерлерінің ішіне тереңдеп кіруіне рұқсат ететін олар бекіткен нормалар мен шарттарды ескерткенді дұрыс көрдім. Дұшпан әскерлерінің ішіне тереңдеп кіру төменде келтірілетін шарттардың ең болмағанда бірі болғанда рұқсат етіледі: - егер дұшпанның қатарларына тереңдеп кіруші адам аман қалуды қаласа; - егер осындай амалды жасау дұшпанның жеңілуіне алып келсе; - егер мұндай әрекет мұсылмандарға пайда келтірсе; - егер егер мұндай әрекет мұсылмандарды дұшпандармен күресуге жігерлендірсе. |
|
Қазіргі заманның кейбір діндар-ғалымдары мұсылман адамға, егер ол осыны өзін құрбан ету ретінде жасаса, мақсатты түрде өзінің жанын қиюына(1) рұқсат етіледі деп есептейді. Алайда көптеген ғалымдар, соның ішінде имам Абд әл-Азиз ибн Баз, имам Мухаммад әл-Усәймин, имам-мухаддис Мухаммад Нәсир әд-Дин әл-Әлбәни, шейх Салих ибн Фәузан әл-Фәузан, шейх Абд әл-Азиз ибн Абдуллаһ Әл әш-Шейх т.б. сынды көрнекті діндарлар, мұндайға тыйым салған. Сауд Арабиясы Корольдігінің бас муфтиі шейх Абд әл-Азиз ибн Абдуллаһ Әл әш-Шейх қазіргі замандағы «шәһидтік» актілеріне байланысты былай деген: «Мен бұл операциялар үшін ешбір шариғи негізді білмеймін және оларды Аллаһтың жолындағы джихад деп есептемеймін. Олар өзін-өзі өлтіруге жататады деп қорқамын». |
